Ra mắt vào ngày 29/7/2015, Windows 10 từng được kỳ vọng là cú chốt cho hành trình phát triển hệ điều hành của Microsoft. Mười năm trôi qua, hệ điều hành này đã định hình nên trải nghiệm công nghệ của hàng triệu người dùng trên toàn cầu, từ người dùng phổ thông đến dân công nghệ hardcore. Vào tháng 10/2025, Windows 10 chính thức kết thúc vòng đời hỗ trợ, khép lại một chương đáng nhớ.
1. Windows 10: Cuộc thay đổi giao diện làm dịu đi dư âm của Windows 8
Windows 10 xuất hiện như một lời xin lỗi thầm lặng từ Microsoft sau Windows 8 và 8.1 bị chê bai vì trải nghiệm Metro UI và Start Menu toàn màn hình. Với giao diện UX mới mẻ, Start Menu được mang trở lại theo cách hiện đại hơn, kết hợp cả phần danh sách truyền thống lẫn bảng Live Tiles.
Điểm nhấn của Windows 10 nằm ở việc giữ lại những gì người dùng yêu thích từ quá khứ và cập nhật xu hướng tương tác mới. Nó giúp người dùng chuyển đổi dễ dàng giữa PC, tablet và laptop mà không cảm thấy gượng ép – một thiết kế thích nghi thay vì áp đặt.
2. Windows Hello, Xbox PC app và lời chào từ Microsoft đến tương lai
Đừng quên rằng Windows 10 đánh dấu nhiều cột mốc tính năng đầu tiên. Với Windows Hello, đăng nhập bằng khuôn mặt trở nên phổ biến hơn trên laptop. Game thủ Windows lần đầu có thể truy cập Xbox PC app, đồng bộ trò chơi giữa console và máy tính. Một giấc mơ chơi game xuyên nền tảng bắt đầu thành hình.
Microsoft rõ ràng đã bắt đầu hướng tới khái niệm “dịch vụ hệ điều hành” khi họ tích hợp các ứng dụng như OneDrive, Cortana và Maps vào sâu trong nền tảng. Dù đôi lúc gây phản cảm vì sự ràng buộc, nó cũng thể hiện hướng đi kết nối toàn diện của công ty.
3. Project Spartan và hành trình khép lại kỷ nguyên Internet Explorer
Một điểm thú vị nữa trong Windows 10 chính là Project Spartan – trình duyệt web “mới toanh” thay thế Internet Explorer. Sau này được biết đến với tên Microsoft Edge, trình duyệt này ban đầu vận hành trên EdgeHTML, rồi chuyển sang engine Chromium vào năm 2019.
Tuy nhiên, Microsoft Edge giai đoạn đầu thiếu độ ổn định và tính năng khiến nhiều người dùng gắn bó với Chrome hoặc Firefox hơn. Dù vậy, sự cải tiến về bảo mật và tích hợp với hệ thống Windows khiến Edge hiện nay đáng cân nhắc hơn nhiều so với thời đầu.
4. Góc tối: Telemetry, Cortana và những thứ người dùng muốn né tránh
Một hệ điều hành không bao giờ hoàn hảo. Windows 10 hứng chịu nhiều phản ứng trái chiều về quyền riêng tư. Các thiết lập telemetry – thu thập dữ liệu người dùng – được bật mặc định khiến giới công nghệ lo ngại. Cortana, dù được giới thiệu như một trợ lý ảo đầy tham vọng, lại không thực sự được ưa chuộng.
Ngoài ra, các ứng dụng mặc định như Photos, Store hay bản đồ luôn bị đánh giá là cồng kềnh, hiệu suất kém. Phần cài đặt Settings thay thế Control Panel không gây được thiện cảm. Người dùng lâu năm cảm thấy Microsoft đang thử nghiệm trên chính trải nghiệm của họ.
5. Windows 10 và câu chuyện kết thúc: Cái gọi là “phiên bản cuối cùng”
Thật mỉa mai khi Windows 10 từng được gọi là “phiên bản Windows cuối cùng” bởi Jerry Nixon – giám đốc công nghệ của Microsoft. Khi đó, nhiều người cho rằng Microsoft sẽ cập nhật Windows 10 mãi mãi như một dịch vụ. Nhưng rồi Windows 11 xuất hiện.
Giới công nghệ nhìn nhận rằng câu nói năm nào giờ đây càng khiến Windows 10 trở nên đặc biệt – như chương cuối của một thời vàng son. Việc người dùng Windows 7/8.1 bị “ép” nâng cấp sang Windows 10 năm 2015 cũng là vết gợn chưa nguôi.
6. Lối thoát cho hệ máy không đủ điều kiện nâng cấp: Linux là câu trả lời?
Sau ngày 14/10/2025, Microsoft chấm dứt hỗ trợ Windows 10. Với nhiều máy không đủ cấu hình để lên Windows 11, người dùng buộc phải lựa chọn: nâng cấp phần cứng, mua máy mới, hoặc chọn hệ điều hành thay thế như Linux.
Linux đang dần trở nên dễ dùng hơn với giao diện đồ họa thân thiện, hỗ trợ phần mềm từ cộng đồng mạnh mẽ. Tuy chưa thể thay thế hoàn toàn Windows cho mọi đối tượng, nhưng đây là hướng đi khả thi để duy trì bảo mật và hiệu năng máy tính.
7. Bảng so sánh: Windows 7, Windows 10 và Windows 11
| Tính năng nổi bật | Windows 7 | Windows 10 | Windows 11 |
|---|---|---|---|
| Giao diện người dùng | Cổ điển | Hiện đại, đa năng | Bóng bẩy, ưu tiên cảm ứng |
| Hỗ trợ phần mềm | Cao | Rộng | Chọn lọc hơn (hạn chế máy cũ) |
| Trình duyệt mặc định | IE | Edge HTML → Chromium | Edge Chromium |
| Yêu cầu phần cứng | Thấp | Trung bình | Khá cao |
| Cập nhật bảo mật | Ngừng năm 2020 | Ngừng tháng 10/2025 | Đang hỗ trợ |
| Trải nghiệm người dùng | Ổn định, quen thuộc | Linh hoạt, hiện đại | Mới mẻ nhưng chưa tối ưu |
8. Kết luận
Với hơn 10 năm tồn tại, Windows 10 đã định hình toàn bộ một thế hệ máy tính cá nhân. Dù không tránh khỏi tranh cãi và những quyết định gây bối rối, hệ điều hành này vẫn được xem là bản Windows thành công nhất kể từ thời Windows XP và Windows 7. Với nhiều người dùng, Windows 10 chính là “nhà” – nơi họ gắn bó và làm việc suốt một thập kỷ.
Nguồn: gHacks Tech News
Xem thêm:
- Nhìn lại Windows Vista sau gần 2 thập kỷ: Thảm họa bị oan hay “vật tế thần” cần thiết?
- Microsoft Copilot nâng cấp: Recall và Windows Search mới chính thức phát hành
- Microsoft Copilot đối mặt với thách thức lớn: Người dùng Windows thờ ơ
- Windows 11 Nên Được Cài Lại 2 Tháng Một Lần?
Di Động Việt
