Scam là gì? Các loại Scam hay gặp, cách nhận ra và phòng tránh chuẩn nhất

Trong thời đại công nghệ ngày càng phát triển như hiện nay thì Scam là một thuật ngữ không còn quá xa lạ đối với chúng ta. Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều người chưa biết Scam là gì, có những loại nào và cách phòng tránh ra sao? Bài viết công nghệ hôm nay sẽ giúp bạn hiểu hơn về thuật ngữ này cũng cách phòng tránh hiệu quả nhất.

1. Scam là gì?

Scam là một thuật ngữ tiếng Anh và dịch ra tiếng Việt có nghĩa là “lừa đảo”. Chúng dùng để chỉ các tổ chức, cá nhân thực hiện các hành vi, thủ thuật lừa đảo dưới nhiều hình thức khác nhau.

Scam có thể diễn ra trên giao diện điện thoại, máy tính, tablet,… Diễn ra trên internet, các kênh hay công cụ truy cập mạng nào khác,… Nhằm xâm phạm thông tin cá nhân và chiếm đoạt tài sản của người khác với mưu đồ bất chính hoặc trục lợi. Nhìn chung, hành vi lừa đảo này ngày càng trở nên tinh vi theo một kịch bản nào đó mà người dùng khó phát hiện ra.

2. Scammer là gì?

Scammer dùng để chỉ một cá nhân hay một tổ chức thực hiện các hành vi lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản. Những đối tượng này có mạng lưới hoạt động vô cùng rộng (có cả trong và ngoài nước). Kẻ lừa đảo sẽ tận dụng triệt để các mạng viễn thông và kết nối Internet toàn cầu để dễ dàng thực hiện các hành vi, chiêu trò lừa đảo của mình.

3. Các loại Scam phổ biến thường gặp trên mạng

Hiện tại, Scam được chia làm hai hành vi chính là trực tuyến (online) và trực tiếp (offline). Chi tiết về hai hình thức trên sẽ được diễn giải chi tiết ngay dưới này.

3.1. Scam online

Lừa đảo online là hình thức mà chúng ta thường xuyên nhìn thấy trên mạng. Dưới đây là một số hành vi lừa đảo quen thuộc:

Thông qua email

Lừa đảo qua Email là một hành vi rất khó để phát hiện. Thông thường, các cá nhân hay tổ chức lừa đảo sẽ gửi đến nạn nhân tin nhắn Email khiến bạn buộc phải tiết lộ thông tin cá nhân như: Ngân hàng cần xác thực thông tin,… trong khi đó bạn không hề yêu cầu thao tác xác thực nào.

Kèm theo đó là các địa chỉ Email gắn liền với các ngân hàng ngoài đời thực như: noreply@vietcombank, noreply@paypal,…  Nếu như gặp các trường hợp này, bạn hãy lập tức gọi điện đến ngay đường dây nóng của ngân hàng hoặc ví điện tử mà mình đăng kí để tìm câu trả lời và báo cáo hành vi.

Hack tài khoản Facebook

Facebook là một mạng xã hội được nhiều người dùng phổ biến nhất hiện nay. Đây cũng là “con mồi” ngon mà các đối tượng lừa đảo đặc biệt chú ý tới.

Chúng sẽ dùng những thủ thuật riêng để hack Facebook của nạn nhân. Sau đó dùng chính nick mới hack đó nhắn tin qua Messenger, gửi đường link lạ chứa mã độc hại. Hoặc bịa ra nhiều lí do nhằm gây dựng lòng tin, rồi vay tiền, gửi tài khoản lạ và chiếm đoạt luôn số tiền đó. Đây cũng là một trong những hình thức lừa đảo phổ biến nhất trên Facebook đến thời điểm hiện tại.

Tạo website giả mạo

Ở phương thức này, thông thường kẻ lừa đảo sẽ tạo ra một website giả không khác gì website thật. Sau đó, chúng sẽ tiến hành tối ưu SEO đẩy thứ hạng website lên top đầu tìm kiếm của Google.

Nếu như người dùng không chú ý kiểm tra kỹ, bạn có thể sẽ đăng nhập nhầm tài khoản mà mình đã từng login trên web thật. Lúc này, hành vi của bạn đã được lưu lại và mọi thông tin dữ liệu có trên đây đã bị đánh cắp.

Mạo danh người dùng hoặc thương hiệu

Lúc này, các cá nhân hay tổ chức lừa đảo sẽ tạo ra những tài khoản mạng xã hội giả mạo danh những thương hiệu nổi tiếng (thường là lấy tên của hãng). Nếu như người dùng không chú ý đến những điểm này thì xác suất bạn bị lừa sẽ khá cao.

Bán hàng online không đúng với những gì đăng tải

Bán hàng online là một trong những hình thức ngày càng được thực thi phổ biến và mang đến nhiều tiện lợi cho cả đôi bên. Dù vậy, chúng cũng là mầm mống dẫn kéo theo nhiều hệ lụy sau này.

Biểu hiện rõ ràng nhất là người bán hàng sẽ up hình sản phẩm mình bán không đúng, hàng không chất lượng hay không sát với thực tế cho lắm. Vì vậy bạn nên tham khảo hay hỏi từ những người đã mua trước đó để tránh nhận hàng không đúng với mong đợi của mình nhé!

Lừa đảo quyên góp những quỹ từ thiện

Khi lướt newfeed Facebook, chắc hẳn bạn thường bắt gặp những hình ảnh gặp hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, bệnh tật,… Và khi lướt xuống dưới, ta lại thấy số tài khoản ngân hàng kêu gọi các mạnh thường quân hay dân mạng thương tình giúp đỡ.

Thế nhưng, khi gặp trường hợp này bạn cũng nên check kỹ lại các thông tin trên liệu có đúng hay không nhé. Bởi rất có thể đây là hình thức lừa đảo lợi dụng tâm lý của người xem để nhận sự giúp đỡ.  

Scam catfish

Scam catfish cũng là một phương thức lừa đảo không mấy xa lạ với chúng ta. Đa số chúng thường xuất hiện dưới dạng các ứng dụng hẹn hò, nghĩa là mọi danh tính, hình ảnh của đối phương chưa chắc là thông tin thực. Ngay trên này, các đối tượng lừa đảo sẽ tự xây cho mình một hình tượng hoàn hảo để nạn nhân tin tưởng và rơi vào bẫy.

Scam đấu giá

Là một phương thức lừa đảo sử dụng website đấu giá trực tuyến không có thực, chẳng hạn như ebay. Kẻ lừa đảo sẽ tạo ra một cuộc đấu giá sản phẩm không có thực nhằm mục đích lừa người dùng phải đặt cọc trước thì mới có cơ hội sở hữu. Đương nhiên nếu mắc bẫy, bạn sẽ vừa mất tiền và không nhận được bất kỳ sản phẩm nào.

Scam 419

Scam 419 (tên gọi khác là lừa đảo Nigeria) là một hình thức mới lạ và rất ít người biết đến chúng. Lừa đảo 419 sẽ gửi email, fax đến người nhận thông báo rằng họ đã trúng xổ số với tổng giải thưởng có giá trị vô cùng lớn.

Sau đó, họ yêu cầu bạn phải gửi một khoản tiền nhỏ làm vốn để có thể rút được số tiền lớn đó từ tài khoản. Đồng thời số tiền sẽ được gửi tới một tài khoản khác và đòi hỏi bạn phải cấp toàn bộ thông tin về tài khoản và ngân hàng mà bạn dùng.

Thế nhưng thực tế, những thông tin trên sẽ được dùng để chống lại tài khoản của bạn. Lừa đảo 419 cũng yêu cầu quá trình giao dịch diễn ra trong bí mật và không được để bất kỳ ai biết đến.

Scam làm khảo sát online

Đây là một hình thức lừa đảo khá quen thuộc đối với chúng ta. Thông thường, họ sẽ gửi một mẫu khảo sát đến và bạn chỉ cần điền là xong. Quà tặng dành cho những người tham gia có thể là tiền mặt hay phiếu quà tặng giảm giá, ưu đãi,…

Mục đích của việc này là lấy được thông tin nhân khẩu học của người dùng. Các kẻ lừa đảo có thể dùng để gửi thư rác hay bán cho các nhà tiếp thị khác. Đương nhiên bạn cũng chẳng nhận được bất kì lợi ích nào cả.

Scam việc làm trên mạng

Ngày nay, nhu cầu tìm việc làm của người dùng ngày càng gia tăng. Đây cũng là cơ hội để các kẻ lừa đảo tận dụng sơ hở để gửi email, tin nhắn đính kèm số tài khoản cụ thể. Người cần việc khi gửi tiền vào số tài khoản này sẽ nhận được công việc mới với mức lương khủng. Tuy vậy, sự thực là bạn sẽ mất luôn số tiền đó và không nhận được bất kì công việc nào.

Scam bằng cuộc gọi lạnh

Ở trường hợp này, các scammer sẽ giả mạo thành nhân viên hỗ trợ kỹ thuật đến từ các hãng nổi tiếng như Dell, Asus,… Với mục đích hỏi thăm, yêu cầu người dùng kết nối từ xa để kiểm tra, khắc phục sự cố của máy… Từ đó, chúng sẽ lợi dụng lỗ hổng này để đánh cắp thông tin, dữ liệu của bạn đem đi bán và thu lợi.

3.2. Scam offline

Scam offline là một hình thức phổ biến trước khi lừa đảo online xuất hiện. Kẻ lừa đảo hay tổ chức lừa đảo sẽ mạo danh các nhà đầu tư uy tín để bẫy các con mồi chuyển tiền cho họ. Sau khi nhận được tiền rồi thì sẽ biến mất và không để lại bất kỳ dấu vết nào.

4. Cách để nhận ra được một Scam

Để nhận biết được Scam thì cần những dấu hiệu nào? Cùng khám phá ngay đáp án dưới này.

4.1. Scam online

Những dấu hiệu nhận biết lừa đảo online:

• Nếu như người dùng nhận được các lời mời hay quyền lợi vô cùng cuốn hút như: kêu gọi đầu tư với vốn ít mà lợi nhuận cao, quà tặng trúng thưởng lớn,…
• Bạn nhận được email kêu xác nhận lại thông tin, nội dung,… mà câu từ sai ngữ pháp, chính tả. Ngoài ra, địa chỉ của chúng sẽ có phần giống với email thật của công ty thật.
• Hoặc một tin nhắn hay cuộc gọi gửi đến bạn yêu cầu cung cấp mã OTP ngân hàng, thông tin cá nhân,…
• Một tài khoản lạ gửi đến người dùng một đường link qua email, tin nhắn Facebook, tin nhắn thường,… Hay đến từ một người quen thì bạn cũng nên kiểm tra kỹ lại vì có thể nick của họ đã bị hack rối đấy.
• Cuối cùng, một số đối tượng giả mạo khác có thể sẽ nhắn tin hay gọi điện báo là bạn đã vi phạm và họ đòi xử phạt hoặc bắt giữ,… Trong khi bạn không phạm phải bất kì lỗi nào.

4.2. Scam offline

Để nhận biết được đâu là lừa đảo offline thì phải tốn kha khá thời gian tiếp xúc thì bạn mới nhận ra được. Thông thường, những kẻ lừa đảo này sẽ có sự đầu tư khá công phu, xuất hiện với vẻ ngoài bắt mắt, thu hút. Đi kèm với phong cách nói chuyện cực kỳ chuyên nghiệp nhằm lấy được thiện cảm và niềm tin từ “con mồi”.’

Đương nhiên, tiếp đến họ sẽ bịa ra lí do thu hút bạn đầu tư hoặc cho vay tiền. Sau đó, những kẻ lừa đảo này sẽ nhận được tiền và chuồn mất.

5. Cách phòng tránh những vụ Scam cho bạn

Tổng hợp những cách phòng tránh các vụ scam cực kì hữu ích dành cho bạn

• Bạn nên kiểm tra độ uy tín của website trước khi bạn muốn đăng nhập vào.
• Đồng thời, khi mua hàng dưới hình thức online hãy tham khảo trước phần đánh giá của những vị khách trước đó. Nếu như shop nhận được điểm đánh giá cao và phản hồi tích cực từ khách hàng thì bạn có thể yên tâm rồi đấy.
• Bạn cũng nên mua hàng ở những chỗ được đánh giá cao, uy tín từ những trang đánh giá, Review hoặc ý kiến lấy từ cộng đồng mạng.
• Bạn nên cài đặt nhiều lớp bảo mật cho tài khoản của mình để tránh bị hack.
• Nếu như nhận được tin nhắn hay cuộc gọi mượn tiền thì hãy gọi điện thoại xác nhận trước. Đặc biệt khi nhận được 1 đường link lạ thì tuyệt đối không được nhấn vào đó.
• Khi bạn muốn giao dịch với bất kì ai đó, hãy tìm người thứ 3 uy tín để làm trung gian.
• Mã OTP không được chia sẻ với bất kì ai. Đồng thời không đặt niềm tin hay cung cấp thông tin, tài khoản, mật khẩu của mình cho họ.

6. Trở thành 1 người dùng internet thông minh để tránh bị Scam

Hãy trở thành 1 người dùng internet thông minh và tránh để bị Scam thì bạn hãy tuân thủ theo một số lưu ý sau đây:

• Giao dịch với người lạ: Bạn nên tìm một cá nhân hay một đơn vị trung gian tin tưởng để kiểm soát quá trình giao dịch này.
• Login vào một trang web lạ: Người dùng hãy quan sát tên miền cùng độ tin cậy của trang web đó.
• Khi mua sắm online: Kiểm tra các đánh giá, phần bình luận của các khách hàng mua trước đó để lại.

7. Giải đáp những thắc mắc hay gặp liên quan

Giải đáp những thắc mắc hay gặp liên quan về Scam mà bạn cần biết.

8. Tổng kết

Scam là gì và có mấy loại thường gặp, cách nhận ra và phòng tránh chuẩn nhất đã được chúng mình triển khai nội dung cho tiết phía trên. Hi vọng sẽ giúp bạn đọc hiểu sâu hơn về chúng và cách phòng ngừa tốt nhất.

Đừng quên dõi theo Dchannel của hệ thống cửa hàng Di Động Việt chúng mình để cập nhật mọi thứ mới nhất về các bài công nghệ hiện tại đang nhận được nhiều sự quan tâm nhé. Mình cũng xin gửi lời cám ơn tới tất cả các bạn độc giả vì đã dành chút thời gian để đọc bài chia sẻ của mình.

Di Động Việt cam kết “CHUYỂN GIAO GIÁ TRỊ VƯỢT TRỘI” đến cho khách hàng bằng sự tận tâm, chu đáo gắn liền với trách nhiệm, lý tưởng và cam kết của chúng tôi. Hứa hẹn sẽ đem đến cho quý khách hàng với tất cả những gì vượt trội nhất.

---

Xem thêm:

• PM là gì? Ý nghĩa PM trên Facebook, chỉ các đơn vị, chức vụ,…
• SMS là gì? Toàn bộ các thứ có thể mọi người chưa biết về tin nhắn SMS
• Attn là gì? Các bí kíp hay ho để dùng Attn trong viết email cực chính xác
• CF là gì? Ý nghĩa và từ viết tắt của CF trong game, Facebook, bóng đá, SEO,…

---

Di Động Việt