xAI kiện Apple và OpenAI: Cuộc chiến độc quyền AI bùng nổ

Ngày 25/8/2025, công ty trí tuệ nhân tạo xAI của Elon Musk đã chính thức nộp đơn kiện Apple và OpenAI tại tòa án liên bang Texas, Mỹ. Vụ kiện cáo buộc hai “ông lớn” công nghệ đã bắt tay tạo thế độc quyền trong thị trường AI, đặc biệt thông qua việc tích hợp ChatGPT độc quyền trên iPhone, iPad và Mac. Đây có thể trở thành một trong những vụ kiện lớn nhất lịch sử ngành công nghệ, tác động sâu rộng đến thị trường toàn cầu. Chúng ta hãy cùng Dchannel – chuyên trang công nghệ của Di Động Việt – phân tích vụ việc trên.

1. Bản chất vụ kiện: xAI chống lại Apple và OpenAI

Trong đơn kiện mới đây, công ty xAI do Elon Musk sáng lập đã đưa ra cáo buộc rằng Apple và OpenAI đã thiết lập một thỏa thuận mang tính độc quyền, nhằm tích hợp trực tiếp ChatGPT vào toàn bộ hệ sinh thái sản phẩm của Apple. Điều này bao gồm các thiết bị phổ biến như iPhone, iPad, MacBook và cả các dịch vụ phần mềm liên quan.

Theo xAI, sự hợp tác này không chỉ tạo ra lợi thế không công bằng cho OpenAI mà còn khiến các công ty phát triển trí tuệ nhân tạo khác gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận người dùng, dù họ đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và sở hữu những mô hình AI có khả năng cạnh tranh.

Elon Musk cho rằng hành động này là biểu hiện rõ ràng của việc vi phạm luật cạnh tranh công bằng, khi một nền tảng công nghệ lớn như Apple ưu tiên duy nhất một đối tác AI, từ đó làm méo mó thị trường và hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng. Ông cũng cảnh báo rằng nếu xu hướng này tiếp tục, ngành trí tuệ nhân tạo sẽ rơi vào tình trạng bị kiểm soát bởi một số ít tập đoàn lớn, làm suy giảm sự sáng tạo và ngăn cản sự phát triển đa dạng của công nghệ.

Theo Musk, AI là lĩnh vực có tiềm năng thay đổi toàn diện cách con người sống và làm việc, vì vậy việc duy trì môi trường cạnh tranh lành mạnh là điều tối quan trọng để đảm bảo sự tiến bộ chung của xã hội.

2. Tại sao Apple chọn OpenAI thay vì xAI?

Apple từ lâu đã xây dựng cho mình một hệ sinh thái công nghệ khép kín, nơi mọi thiết bị và dịch vụ đều được kết nối chặt chẽ, tạo nên trải nghiệm liền mạch cho người dùng. Chính vì vậy, việc Apple bắt tay với OpenAI – đơn vị đang dẫn đầu trong lĩnh vực chatbot AI với sản phẩm ChatGPT nổi tiếng – được xem là bước đi chiến lược nhằm nhanh chóng đưa trí tuệ nhân tạo vào sâu trong đời sống số của hàng triệu người dùng Apple trên toàn cầu. Sự kết hợp này không chỉ giúp Apple nâng cấp trải nghiệm người dùng mà còn củng cố vị thế của họ trong cuộc đua công nghệ đang ngày càng khốc liệt.

Tuy nhiên, đằng sau sự hợp tác tưởng chừng như hoàn hảo ấy lại là làn sóng tranh cãi ngày càng dâng cao. Nhiều chuyên gia và công ty công nghệ cho rằng Apple đang sử dụng sức mạnh của hệ sinh thái khép kín để ưu ái một đối tác duy nhất, từ đó vô tình hoặc cố ý đẩy các đối thủ khác ra khỏi cuộc chơi.

Việc chỉ tích hợp ChatGPT mà không mở cửa cho các mô hình AI khác khiến thị trường trở nên mất cân bằng, làm giảm tính cạnh tranh và hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng. Trong bối cảnh AI đang là lĩnh vực có tiềm năng định hình tương lai, sự độc quyền như vậy có thể gây ra những hệ lụy lâu dài cho sự phát triển toàn diện của ngành.

Ở chiều ngược lại, xAI – công ty non trẻ do Elon Musk sáng lập – đang nổi lên như một nhân tố đầy tham vọng. Dù mới chỉ ra đời chưa đầy hai năm, xAI đã đạt được những bước tiến đáng kể trong việc phát triển các mô hình trí tuệ nhân tạo có khả năng cạnh tranh trực tiếp với ChatGPT.

Elon Musk, vốn nổi tiếng với tầm nhìn táo bạo và khả năng định hình xu hướng công nghệ, đặt nhiều kỳ vọng vào xAI như một đối trọng thực sự với OpenAI. Ông tin rằng sự đa dạng trong các mô hình AI là điều cần thiết để đảm bảo sự tiến bộ bền vững, và việc một công ty lớn như Apple chỉ chọn một đối tác duy nhất là dấu hiệu đáng lo ngại.

3. Phản ứng thị trường và bối cảnh toàn cầu

Vụ kiện diễn ra trong bối cảnh thị trường AI toàn cầu đang tăng trưởng mạnh, với sự tham gia của Google (Gemini), Anthropic (Claude) và nhiều startup AI khác. Nếu tòa án chấp nhận đơn kiện, Apple và OpenAI có thể đối mặt với khoản bồi thường lớn và thậm chí phải thay đổi cách tích hợp AI vào sản phẩm.

Sự kiện này cũng gợi nhớ đến các vụ kiện chống độc quyền trong lịch sử, như Microsoft thập niên 1990.

4. Ý nghĩa với người dùng và ngành công nghiệp AI

Người dùng có thể hưởng lợi nếu vụ kiện buộc Apple phải mở cửa cho nhiều dịch vụ AI khác nhau, thay vì chỉ có ChatGPT. Điều này sẽ giúp tăng tính lựa chọn và thúc đẩy sự đa dạng trong hệ sinh thái AI.

Ngược lại, nếu Apple và OpenAI thắng kiện, khả năng cao thị trường AI trên thiết bị Apple sẽ bị chi phối bởi một nhà cung cấp duy nhất, hạn chế cạnh tranh.

5. Kết luận

Vụ kiện giữa xAI, Apple và OpenAI không đơn thuần là một tranh chấp pháp lý giữa ba tập đoàn công nghệ, mà đang dần trở thành tâm điểm của một cuộc đối đầu mang tính chiến lược toàn cầu. Đây là bước ngoặt lớn có thể định hình lại cách mà trí tuệ nhân tạo được phát triển, phân phối và sử dụng trong tương lai.

Trong bối cảnh AI ngày càng len lỏi vào mọi lĩnh vực của đời sống – từ giáo dục, y tế, tài chính đến giải trí – việc ai nắm quyền kiểm soát trải nghiệm AI của hàng tỷ người dùng không chỉ là vấn đề kinh doanh, mà còn là câu hỏi về quyền lực công nghệ và định hướng xã hội.

Nguồn: GSMArena

Xem thêm:

Di Động Việt